μπίτ είναι ψείρα…ψειροπάζαρο* Όταν ήμουν εγώ μικρός ,στη Θεσσαλονίκη… ήτανε οι εβραίοι, οι τούρκοι. Τούρκοι υπήρχανε λίγοι…κι εγώ γεννήθηκα μέσα σε τούρκικο σπίτι. Μας ενοίκιασαν σε ένα μεγάλο σπίτι στη Σωκράτους ,τρία δωμάτια είχε, μας ενοίκιασαν σε μας το ένα. Και ύστερα που άρχισα και καταλάβαινα τον κόσμο, ήταν αυτό που μέναμε το τούρκικο, ήταν του Χατζηοσμάν το σπίτι, ήταν του αλλουνού…εκεί πέρα η Αγίου Δημητρίου είχε πολλά σπίτια…μεγάλα σπίτια. Μείναν κάμποσοι τούρκοι μετά την ανταλλαγή. Ήταν λεφτάδες, ήταν αγάδες, ήταν άνθρωποι της εξουσίας. Ήταν άνθρωποι που δε φεύγαν εύκολα είχανε και τον τρόπο τους, αλλά είχανε και την επιρροή τους στην πολιτεία. Δεν έκαναν κάποιο τέχνασμα, να βαφτιστούν, ήταν τούρκοι - τούρκοι. Αλλά δεν ήτανε φανατισμένοι, ήτανε άνθρωποι ταλαίπωροι οι περισσότεροι και αυτοί που ήτανε μεγάλοι και τρανοί, ήταν στην ελίτ κοινωνία, που την εθνικότητα την παραμερίζαν, κατά έναν τρόπο. Κι απ' τις χαμηλές τάξεις μείνανε, κι αυτοί ήτανε τούρκοι-τούρκοι. Γιατί εγώ θυμάμαι ήταν η Φετιγιέ, ήταν ο Ρετζιατίς, ήτανε η Φατμέ, η Νουριέ, στο σπίτι αυτό που γεννήθηκα εγώ. Μέναμε μαζί, κράτησαν τα δύο τα δωμάτια και μας έδωσαν εμάς το ένα. Ήταν οι ιδιοκτήτες. Ύστερα φύγαμε εμείς, αυτοί εξακολουθήσαν να μένουν και μετά την ανταλλαγή. Ο Οσμάν μπέης ήταν ο αριστοκράτης στην Αγίου Δημητρίου σε σπίτι δίπατο – τρίπατο. Υπήρχαν τούρκοι πολλοί…. Εκείνο που επικρατούσε πάρα πολύ ήταν οι καραμανλήδες και οι άλλοι οι τουρκόφωνοι που είχαν έρθει απ' έξω, και μέχρι το Ευαγγέλιο το είχαν γραμμένο στα τούρκικα. Γιατί εγώ στο '36-'37, δούλεψα στο μπίτ παζάρ μέσα, σαν καφετζής. Εκεί επικρατούσε η γλώσσα η τουρκική. Υπήρχαν άνθρωποι που δεν ξέραν γρί ελληνικό. Ήταν οι αρμένηδες που τα μιλούσαν κορακίστικα, ήταν οι εβραίοι…Μπίτ είναι ψείρα…ψειροπάζαρο. Τρία χρόνια έκανα εκεί, μέχρι που χτύπησαν οι σειρήνες του πολέμου κι έφυγαμε.
* Βλέπε: Κώστας Δεκαβάλας, Αφηγήσεις, Φεβρουάριος-Μάρτιος 2006, Επιμέλεια: Βασίλης Βέτσος |
Βίντεο |