Θ΄. Τελευταῖον, Κύριοι!

Α΄ : Ὁ Καποδίστριας βρίσκεται ἐγκλωβισμένος στὴν Ἐλβετία, ὑπὸ τὴ στενὴ παρακολούθηση Αὐστριακῶν καὶ Ἄγγλων, ἀδυνατώντας
ν’ ἀσκήσει φανερὴ πολιτικὴ ὑπὲρ τῶν Ἑλλήνων.

Β΄ : Παραμένει τυπικὰ Ὑπουργὸς ἐξωτερικῶν της Ρωσίας καὶ περιμένοντας τὴν ἀποδοχὴ τῆς παραίτησής του ἀπὸ τὸ νέο τσάρο Νικόλαο, μαθαίνει τὰ νέα τῶν Ἑλλήνων καὶ δραστηριοποιεῖται ὑπὲρ αὐτῶν. 

Διαγγελέας Α΄: Ὁ κυβερνήτης Ἰωάννης Καποδίστριας (Κέρκυρα 1776 - Ναύπλιο 1831) 

Ὁ Καποδίστριας μπαίνει μὲ τὸ φορητὸ κασετόφωνό του νὰ παίζει Bach - Allemande (Partita No.4 BWV 828) Ἀφοῦ καθήσει, ἀκούει γιὰ λίγο τὴ μουσικὴ (περιμένοντας νὰ γίνει ἀπόλυτη ἡσυχία). Χαμηλώνει τὴ μουσική...

Καποδίστριας: Ὁρκισθήκατε ὁμόφωνα, "πανδημεῖ", νὰ ἀπελευθερωθεῖτε ἀπὸ τὸν τουρκικὸ ζυγό. Ἢ γενναιότητα τῶν ἀνδρείων ἀγωνιστῶν σας στὴν ξηρὰ καὶ στὴ θάλασσα ὑπερέβη καὶ τὶς δικές σας ἐλπίδες καὶ τὶς ἐλπίδες τῶν Εὐρωπαίων, εἰς τρόπον ὥστε καὶ οἱ ἴδιοι οἱ ξένοι, οἱ ὅποιοι δὲν ἔχουν διάθεσιν νὰ σᾶς εὐλογοῦν, δὲν ἠμποροῦν πλέον νὰ σᾶς ἀρνηθοῦν τὴν ψῆφον τους..., ὅτι δι­καιοῦσθε νὰ ἀπελευθερωθεῖτε.» Ἀλλά, ἐνῶ ὅλοι ἀναγνωρίζουν τὴ δύναμη τῶν Ἑλλήνων στὸ νὰ πολεμοῦν καὶ νὰ νικοῦν τοὺς Τούρκους, μεταξὺ τοὺς ὅμως διαφωνοῦν καὶ ἀλληλομισοῦνται... Τότε οἱ ξένοι ὑποστηρίζουν ὅτι οἱ Ἕλληνες δὲν εἶναι ἱκανοὶ νὰ ζήσουν εἰρηνικὰ μονάχοι τους καὶ ἀρνοῦνται νὰ ἐγκρίνουν τὴν ἀπελευθέρωση καὶ τὴν ἀνεξαρτησία τῆς Ἑλλάδος, μὲ τὸν ἰσχυρισμὸ ὅτι εἶναι ἀνίκανοι καὶ ἀνώριμοι νὰ ἀποτελέσουν ἔννομο κράτος. Οἱ διχόνοιες καὶ τὰ μίση ποὺ ἐπικρατοῦν στὴν ἡγεσία σας δίνουν ἐπιχειρήματα στὶς ξένες κυβερνήσεις «νὰ σᾶς παριστάνουν ἀνικάνους νὰ ὑποταχθεῖτε καὶ στοὺς δικούς σας τουλάχιστον νόμους, ἐὰν αὐτοὶ οἱ νόμοι δὲν σᾶς ἐπιβληθοῦν μὲ τὴ ρομφαία καὶ μὲ τὴ ρομφαία ἄλλου ἔθνους!.....Ἀποδείξατε στοὺς Εὐρωπαίους τὸ ἐντελῶς ἀντίθετον, Κύριοι, ὅτι ἀκριβῶς αὐτὴ ἡ ἰδὶα ἐθνικὴ ἀρετή, ποὺ ὁπλίζει τοὺς βραχίονές σας, κατευθύνει καὶ στηρίζει τὰ συμβούλια σας καὶ τὶς ἀποφάσεις σας... Μείνετε ἀκλόνητοι στὴν ἀπόφασή σας νὰ μὴ συγχωρήσετε σὲ κανένα ξένο συμφέρον ἢ στὶς ἐξαπατήσεις τῶν ξένων νὰ παραβιάσουν τοὺς ὅρκους ποὺ συνδέουν τὸ ἑλληνικὸν ἔθνος μὲ τοὺς νόμους τοὺς ὁποίους ἀποδέχθηκε τὸ ἔθνος....Σταματῆστε λοιπὸν πάσαν λογοτριβὴν καὶ διχόνοιαν μεταξύ σας, ξεχάσετε τὶς προσωπικές σας ἀπαιτήσεις καὶ τὴν ἀτομική σας προβολή. Ὅλα αὐτὰ τὰ ἀξιώματα καὶ ἡ ἀναγνώριση τῆς προσφορᾶς σας θὰ σᾶς προσφερθοῦν, ὅταν ἡ ἐλευθερία τῆς πατρίδος μας ὁλοκληρωθεῖ καὶ ἐξασφαλισθεῖ. Διαφορετικὰ κινδυνεύετε τὸν ἄμεσο κίνδυνο νὰ ἐρημώσετε παντελῶς καὶ ἐκείνην τὴν μικρὴ γωνία τῆς γῆς, τὴν ὁποίαν ἡ πατρὶς ἐνεπιστεύθη στὰ ὅπλα σας... ἐνῶ ἑνωμένοι ὅλοι καὶ μὲ ὅλες τὶς δυνάμεις σας, θὰ ἠμπορεῖτε νὰ πολεμήσετε καὶ νὰ νικήσετε τοὺς Τούρκους καὶ τὴν τρομερὴ δύναμη τῆς διαφωνίας καὶ τῆς διχόνοιας. Καὶ τότε θὰ νικήσετε καὶ ὅλους ἐκείνους - τοὺς Εὐρωπαίους- οἱ ὅποιοι βοηθοῦν καὶ τοὺς Τούρκους καὶ τὴν διχόνοια γιὰ νὰ σᾶς καταστρέψουν!...»«Τελευταῖον, Κύριοι! Ἡ ἐλπίς μου εἶναι εἰς τὸν Θεόν, καθὼς καὶ ἡ δική σας. Ἢ Θεία Πρόνοια δὲν σᾶς ἐσυγχώρησε, ὥστε νὰ ἐμφανισθεῖ ἡ Ἑλλὰς εἰς τάς ὄψεις καὶ τὰ βλέμματα τοῦ κόσμου μὲ τὰ σημεῖα τῶν δυστυχιῶν της ἀπὸ τὴν τουρκικὴ δουλεία, τῶν σφαλμάτων της καὶ τῆς ἀπάτης, τῆς ὁποίας πολ­λάκις ἔγινε θύμα, γιὰ νὰ τὴν παραδώσουν ἐκ νέου στὰ ἴδια τέκνα της, μέσω τῆς διχόνοιας καὶ διαφωνίας, εἰς ὁλοκληρωτικὸν ὄλεθρον ἢ στὸν ξένον δεσποτισμόν, ὁ ὁποῖος πολλάκις εἶναι τὸ ἀναπότρεπτον ἐπακολούθημα!..... Ὄχι, Κύριοι! Ἐσεῖς θὰ τὴν σώσετε καὶ ἀπὸ τὸν φοβερὸν αὐτὸν κίνδυνον ποὺ διατρέχει... Ἡ θρησκεία σας, ὁ ζῆλος σας καὶ ἡ τιμή σας τὸ ἐγγυῶνται. Καὶ οἱ ἁπανταχοῦ καλοπροαίρετοι ἄνθρωποι δὲν ἀμφιβάλλουν πλέον!...»

  Ο Καποδίστριας δυναμώνει τὴ μουσικὴ ποὺ συνεχίζει ν’ ἀκούγεται ἐλαφρὰ ἀπὸ πρίν. Τὴν διακόπτουν τὰ ἔντονα χτυπήματα
(ντούπ-ντούπ) τοῦ Διαγγελλέα

   Διαγγελέας Α’ : ΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ ΣΤΗ ΡΩΞΑΝΔΡΑ ΣΤΟΥΡΤΖΑ, Γενεύη, Δεκέμβριος 1826

 Καποδίστριας:  Ἀγαπητή μου Φίλη, Ρωξάνδρα! Ἂν ἔπιανα, ἀγαπητή μου, τὴν πένα γιὰ νὰ σοῦ γράψω, κάθε φορὰ πού σου ὁμιλῶ μὲ τὴ σκέψη καὶ τὴν καρδιά μου, κατὰ τὶς ὦρες τῶν μοναχικῶν περιπάτων μου στοὺς κήπους ἢ κατὰ τὶς μακρὲς νύχτες τῆς μοναξιᾶς μου δίπλα στὸ τζάκι τοῦ σπιτιοῦ μου, τὰ γράμματα τῆς ἀλληλογραφίας μου θὰ ἦταν τόσο πολλά, ὥστε θὰ συνέθλιβαν τὰ οἰκονομικά σου καὶ θὰ ἔθεταν σὲ σκληρὴ δοκιμασία τοὺς γραμματεῖς σου, ποὺ θὰ ἦταν καταδικασμένοι νὰ τὰ τακτοποιοῦν! Σοῦ ὁμολογῶ πάντως ὅτι ἐδῶ καὶ πολὺ καιρὸ ἔχω φοβερὰ ἀπομονωθεῖ. Σὲ διαβεβαιώνω ὅτι ὁ κύριος λόγος εἶναι ἡ ἐπιθυμία μου καὶ ἡ ψυχική μου ἀνάγκη νὰ μὲ θεωροῦν νεκρό. Ὄχι οἱ φίλοι μου, ἀλλὰ ὅλος αὐτὸς ὁ ἀκατανόητος, δολοπλόκος καὶ ραδιοῦργος κόσμος, ποὺ βρίσκεται ἀνάμεσα σὲ αὐτοὺς καὶ σὲ μένα. » Αὐτὲς οἱ λίγες φράσεις σου δίνουν τὴν ἐξήγηση γιατί δὲν σοῦ ἔγραψα καὶ δὲν σὲ ἐνημέρωσα, ὅπως ἤθελα, κατὰ τὸ καλοκαίρι πού μας πέρασε, γιὰ τὰ ταξίδια μου στὴ Γαλλία, στὴν Ὀλλανδία καὶ στὸ Ρῆνο, γιὰ τὴν ἐπιστροφή μου στὴν Ἐλβετία καὶ γιὰ τοὺς λόγους ποὺ μὲ ἀνάγκασαν νὰ ἐπιστρέψω στὴ συνηθισμένη ἀπομόνωση τῆς μοναξιᾶς μου. Ἤμουν τόσο λυπημένος μὲ τὴν συνεχιζόμενη ἐκκρεμότητά μου, τόσο ἀνήσυχος γιὰ τοὺς λόγους τῆς συνεχοῦς ἀναβολῆς, ὥστε δὲν ἤθελα νὰ σοῦ μεταφέρω τὶς ἀγωνίες μου. Ἂν ἤσουν ὅμως κοντά μου, πόσο διαφορετικὰ θὰ ἦταν τὰ πράγματα γιὰ μένα…..Σοῦ ἔγραψα σὲ ἕνα προηγούμενο γράμμα μου ὅτι οἱ ἀποστάσεις δὲν ἠμποροῦν ποτὲ νὰ χωρίσουν δυὸ ἀνθρώπους ποὺ ἑνώνονται μὲ τὴν ἀγάπη τῆς καρδιᾶς καὶ τῆς σκέψης. Καὶ εἶναι ἀλήθεια αὐτό. Ἔρχονται ὅμως τόσα γεγονότα στὴ ζωή μας, ποὺ θὰ θέλαμε νὰ μὴν ὑπῆρχαν αὐτὲς οἱ ἀποστάσεις τοῦ χωρισμοῦ, ὅπως καὶ ἐσὺ τόσες φορές μου τὸ ἔχεις γράψει. Θὰ ἤθελα τόσο πολὺ νὰ κάθεσαι κοντὰ στὸ τζάκι, ἐκεῖ ἀπέναντί μου, καὶ νὰ ἠμπορῶ νὰ σοῦ λέω ὅλα αὐτὰ πού μου βαραίνουν ἀφάνταστα τὴν καρδιὰ καὶ τὴ σκέψη. Καὶ νὰ μοῦ λὲς μετὰ καὶ ἐσὺ ὅλα ἐκεῖνα ποὺ σκιάζουν καὶ τὴν δική σου καρδιά. Τὴ μοναξιά σου, τὴ θλίψη σου γιὰ τὴ δική μου ἀπουσία, ὅπως τόσες φορές μου ἔχεις γράψει...… Ἀνησυχεῖς πολὺ γιὰ τὴν ὑγεία μου, ὅπως καὶ ἐγὼ γιὰ τὴ δική σου. Ὅλα ὅσα σου εἶπαν εἶναι ἀλήθεια. Ἐξακολουθῶ νὰ δείχνω ἄρρωστος καὶ λίγο - πολὺ εἶμαι, ἀνάλογα μὲ τὶς ἐποχὲς καὶ τὶς συνθῆκες, ἀνάλογα μὲ τὶς ἡμέρες καὶ τὶς ὦρες. Ὅπως σου ἔχω εἰπεῖ καὶ προφορικά, ἐγὼ ἀρρωσταίνω ὅταν δὲν προχωροῦν τὰ θέματα τῆς πατρίδας μας, ὅταν συναντῶ τὴν ἐχθρότητα καὶ τὸ μίσος ἀπέναντι στοὺς Ἕλληνες ἢ τὴν ψυχρὴ ἀδιαφορία ἀπὸ ἐκείνους ποὺ δὲν τὸ περίμενες ποτέ. »Τὸ φθινόπωρο πού μας πέρασε, χάρη στὰ περίχωρα τῆς Βέρνης καὶ τοῦ Βεβέ, στὴ λίμνη Λεμᾶν, καὶ στὴν ἀπόλυτη καὶ γλυκιὰ μοναξιά, στὴν ὁποία παραδόθηκα ὁλοκληρωτικὰ ἐπὶ μερικὲς ἑβδομάδες, ἀνέλαβα κάπως. Τώρα εἶμαι ἐδῶ στὴ Γενεύη στὴ συνηθισμένη ἀπομόνωσή μου. Αὐτὸ ποὺ μὲ δυσαρεστεῖ εἶναι ὅτι ὁ φετεινὸς χειμώνας μου φαίνεται πιὸ βαρύς. Ἡ τουλάχιστον τὸν νιώθω πιὸ βαρύ, ἴσως γιατί εἶμαι κατὰ ἕνα χρόνο πιὸ μεγάλος. Ἡ φωνή μου χαμηλώνει καὶ ὅταν ἐργάζομαι μὲ τὴ λάμπα, ἡ ξηρασία τὴν κουράζει. Λόγω αὐτῶν τῶν ἐνοχλήσεων ἔχω ἐγκαταλείψει τὰ ἀγγλικά. Τὰ ὁμιλῶ ὅμως μὲ πολλὴ ἄνεση καὶ δὲν μοῦ χρειάζεται τίποτε πάρα πάνω. Πάντως, παρόλο ποὺ εἶμαι ἀρκετὰ ἐκνευρισμένος ,μὲ τὰ ὅσα συμβαίνουν γύρω μου καὶ μὲ τὸ θέμα τῆς πατρίδας μας καὶ μὲ τὸ θέμα τῆς δικῆς μου παραιτήσεως, ἡ ζωή μου καὶ ἡ ψυχή μου δὲν ἔχουν χάσει τὴν φλόγα τους... Οἱ συχνὲς εἰδήσεις ἀπὸ τὴν θαυμαστὴ Ἑλλάδα μας, ποὺ πάντοτε ξεπετάγεται ἀπὸ τὶς στάχτες της, μὲ τονώνουν, μοῦ δημιουργοῦν ἔντονα καὶ γλυκὰ συναισθήματα. Αὐτοὶ οἱ γενναῖοι ἀγωνιστὲς δικαιώνουν ἀπόλυτα τὴν ἐμπιστοσύνη πού μου ἔχουν ἐμπνεύσει, ἀπὸ τὸ 1821. Καὶ δὲν ἀμφιβάλλω πιὰ γιὰ τὴν ὁριστικὴ σωτηρία τους. Ἐδῶ, στὴν Ἐλβετία, καὶ σὲ ἄλλες χῶρες τῆς Εὐρώπης, καταβάλλονται εὐγενεῖς καὶ γενναιόδωρες προσπάθειες γιὰ νὰ τοὺς βοηθήσουν, κυρίως σὲ τρόφιμα, ποὺ ἔχουν τόση ἀνάγκη..... Ἀρκετὰ ὅμως σοῦ ἔγραψα γιὰ τὸν ἑαυτό μου καὶ τοὺς Ἕλληνες. Ἔρχομαι τώρα σὲ σένα, ἀγαπητή μου Φίλη Ρωξάνδρα.

[Sonata Beethoven "Les Adieu"]Beethoven - L'Absence]

Εἶσαι πάντοτε μονάχη, ὅπως καὶ ἐγώ. Μὲ σκέπτεσαι διαρκῶς, ὅπως σὲ σκέπτομαι καὶ ἐγώ. Σὲ παρακαλῶ ὅμως, δὲν θέλω νὰ εἶσαι τόσο λυπημένη. Ἀγωνιᾶς καὶ διερωτᾶσαι ἂν θὰ ξανασυναντηθοῦμε ποτέ! Τὸ ἴδιο καὶ ἐγώ. Ὁ Θεὸς ξέρει..... Ἡ σκέψη μου ὅμως καὶ ἡ φωνή μου, ὅλα αὐτὰ πού σου διηγοῦμαι στὶς ἀτέλειωτες ὧρες τῆς μοναξιᾶς μου, θὰ περνοῦν τὰ βουνὰ καὶ τὶς θάλασσες πού μας χωρίζουν καὶ θὰ σὲ συντροφεύουν, ὅπως συντροφεύουν καὶ ἔμενα ὅλα ὅσα μου στέλνεις καὶ ἐσύ. Πόσο θὰ ἤθελα νὰ ἤμουν κοντά σου τὶς ὧρες πού, ὅπως μου γράφεις, παίζεις στὸ πιάνο ὅλα αὐτὰ τὰ μουσικὰ κομμάτια ποὺ ἀγαποῦσα. Κλείνω τὰ μάτια μου καὶ προσπαθῶ νὰ ἀναπλάσω τοὺς ἤχους μὲ τὴ σκέψη καὶ τὴν καρδιὰ τὶς νύχτες κοντὰ στὸ τζάκι... Μὴν ξαναπαίξεις ὅμως τὴ "Σονάτα τοῦ ἀποχαιρετισμοῦ"... Ποῦ ξέρεις τί μας ἐπιφυλάσσει τὸ μέλλον; Ὅταν, ὅπως ἐλπίζω, ταξιδέψω στὴν Πετρούπολη, γιατί νὰ ἀποκλείσουμε τὴν πιθανότητα ὅτι μπορεῖ νὰ χτυπήσω ξαφνικὰ τὴν πόρτα τοῦ μεγάρου σου στὴν Ὀδησσό;... Γράφε μου πάντα. Καὶ μὴν ξεχνᾶς ἐκεῖνο πού σου ἔχω εἰπεῖ τόσες φορές. Κανένας ποτὲ δὲν θὰ πάρει τὴ θέση ποὺ κατέχεις μέσα στὴ μνήμη μου καὶ μέσα στὴν καρδιά μου......»

fade out τῆς Σονάτας 

Α΄: Ἀπρίλιος 1827: Ἡ Ἐθνοσυνέλευση τῆς Τροιζήνας ἀναθέτει τὴ διακυβέρνηση στὸν Ἰωάννη Καποδίστρια.

Β΄ : Ταξίδι τοῦ Καποδίστρια στὴ Ρωσία. Μετὰ ἀπὸ ἕνα μήνα συζητήσεων καὶ διαβουλεύσεων ὁ Τσάρος Νικόλαος κάνει ἀποδεκτὴ τὴν παραίτησή του ἀπὸ τὴ θέση τοῦ ὑπουργοῦ ἐξωτερικῶν.

Α΄ : ΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΟΜΟΓΕΝΕΙΣ ΤΗΣ ΡΩΣΙΑΣ,Ἁγία Πετρούπολη, Καλοκαίρι 1827

Καποδίστριας: Φίλτατοι ὁμογενεῖς, αὐτὸς εἶναι ὁ τελευταῖος καὶ ὁ πιὸ φρικτὸς κίνδυνος τῆς πατρίδος μας... Ἐγὼ προσέφερα ὅτι μου ἦτο δυνατόν. Σέ σας ὅλους, τοὺς ὁμογενεῖς ποὺ εὐρίσκεσθε στὴν Εὐρώπη, ἀπευθύνω τὴν ἀπὸ τὴν Πατρίδα μας ἔκκληση καὶ τὸ μήνυμα γιὰ τὴν ἀπεγνωσμένη ἀνάγκη βοηθείας... Σᾶς ἐξορκίζω, στὸ ὄνομα τῆς ἁγίας μας ὀρθοδόξου πίστεως, νὰ βοηθήσετε τὴν Πατρίδα μας χωρὶς ἀναβολή, μὲ τὴν ἐγγραφή σας στὸ δάνειο... Ἀγαπητοί μου φίλοι! Ἂν εἶσθε χριστιανοί, ἂν εἶσθε Ἕλληνες, ἂν ἀγαπᾶτε τὸ Ἔθνος σας καὶ τὸν ἐαυτόν σας, βοηθήσετε τὴν Ἑλλάδα ἀμέσως. Ἁπλώσετέ της μὲ γενναιότητα τὸ χέρι τῆς ἀγάπης σας... Ἡ Πατρίδα μας θὰ σᾶς ἀνταποδώσει τὴν εὐγνωμοσύνη τῆς κάποια μέρα.... Ὤ, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί! Ἐκεῖνος ποὺ πεινᾶ, δὲν ἠμπορεῖ νὰ περιμένει. Ἂν θέλετε οἱ βοήθειές σας νὰ εὕρουν τοὺς ἀνθρώπους καὶ τὰ μικρὰ παιδιὰ ζωντανοὺς καὶ νὰ τοὺς σώσουν, πρέπει νὰ ἔχουν φθάσει ἐκεῖ τὸ ἀργότερον σὲ 40 ἡμέρες... Ἡ πείνα ἔκανε τὸ μεγαλύτερο κακό. Ἀπὸ τὴν πείνα ἔπεσε τὸ Μεσολόγγι καὶ ἀπὸ αὐτὴν παραδόθηκε ἢ Ἀκρόπολις. Ἡ πείνα κατερράκωσε ὅλους ἐκείνους ποὺ δὲν νικήθηκαν ἀπὸ τὶς χιλιάδες τῶν Τούρκων. Γι' αὐτὸ καὶ ὁ ἐχθρὸς ἔχει ἀναθαρρήσει καὶ ὑπερενισχύεται, σπεύδοντας νὰ πατάξει τὶς τελευταῖες πληγές τους..... Βοηθήσετε, λοιπόν, τοὺς συμπατριῶτες σας, γιὰ νὰ ματαιώσετε εἰς τὸν αἰώνα τοὺς φοβεροὺς σκοποὺς τοῦ ἐχθροῦ. Μὴν ἐπιτρέψετε στὸν ἑαυτό σας νὰ χαθεῖ ἡ Ἑλλάς, τὴν παραμονὴ τῆς σωτηρίου ἡμέρας τῆς ἐλευθερίας της.....Πιστέψετε μέ, σᾶς τὸ γράφω μὲ σπαραγμὸ τῆς καρδιᾶς μου, ἢ Εὐρώπη ἔχει στηρίξει τὰ μάτια της στοὺς πλουσίους Ἕλληνες, τοὺς ἐγκατεστημένους στὶς διάφορες χῶρες, καὶ δὲν ἠμπορεῖ νὰ καταλάβει πὼς εἶναι δυνατὸν νὰ ὑπάρχουν σὲ αὐτὸν τὸν κόσμο χριστιανοὶ ποὺ βλέπουν μὲ ἀδιαφορία τοὺς ἀδελφούς τους, ποὺ βρίσκονται σὲ ἔσχατο κίνδυνο….Φίλτατοι ὁμογενεῖς, τελειώνω τὴν μακρὰ αὐτὴ ἐπιστολή μου, προσαγορεύοντας μὲ βαθιὰ ἀγάπη ὅλους σας κοινῶς καὶ τὸν καθένα χωριστά. Νὰ εἶσθε βέβαιοι ὅτι ἢ Θεία Πρόνοια κήδεται τῆς Ἑλλάδος καὶ θὰ τὴν ἐλευθερώσει. Καὶ μακάριοι θὰ εἶναι ὅσοι Ἕλληνες γίνουν συνεργάτες τῆς Θείας Προνοίας. Καί, ὢ Ἕλληνες τῆς Μόσχας, ἀνάμεσα σὲ αὐτοὺς πιστεύω ὅτι εὐρίσκεσθε καὶ σεῖς!... Ἀναχωρῶ ἀμέσως ἀπὸ τὴν Πετρούπολη. Ἐλπίζω ὅμως ὅτι θὰ σπεύσετε νὰ μοῦ διαβιβάσετε, ὅπου καὶ ἂν εὑρίσκομαι, τὴν ἀγαθὴ καὶ ἐλπιδοφόρον εἴδηση ὅτι μὲ γενναιότητα βοηθήσατε τὴν κοινή μας, τὴν ἀγαπημένη μας Πατρίδα!...» 

Α΄ :  Ὁ Καποδίστριας, μεταβαίνει στὸ Λονδίνο, εἰσπράττοντας ψυχρότατη ὑποδοχὴ ἀπὸ τὸ βασιλιὰ καὶ τὸν πρωθυπουργό.

Β΄ : Ἐπίσκεψη τοῦ Καποδίστρια στὸ Παρίσι, ὅπου συναντᾶ θερμὸ φιλελληνικὸ κλίμα ἀπὸ πλευρᾶς λαοῦ, οὐδετερότητα ὅμως ἀπὸ πλευρᾶς πολιτικῶν.

Α΄ : ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΟ ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΑΓΓΛΟ ΥΦΥΠΟΥΡΓΟ ΑΜΥΝΑΣ ΟΥΙΛΜΟΤ ΟΡΤΟΝ, Παρίσι, Σεπτέμβριος 1827

 Καποδίστριας: Μὲ ρωτᾶτε

Β΄: "Τί θὰ πρέπει νὰ ἐννοήσουμε σήμερα ὅταν μιλᾶμε γιὰ Ἑλλάδα;"

Καποδίστριας: Σᾶς ἀπαντῶ,  «Τὸ ἑλληνικὸν Ἔθνος ἀποτελεῖται ἀπὸ ἀνθρώπους, οἱ ὅποιοι ἀπὸ τὴν ἅλωση τῆς Κωνσταντινουπόλεως δὲν ἔπαυσαν νὰ ὁμολογοῦν τὴν πιστότητά τους στὴν ὀρθόδοξη πίστη τους, δὲν σταμάτησαν ποτὲ νὰ ὁμιλοῦν τὴν γλώσσα τῶν πατέρων τους, τὴν ἑλληνική, καὶ παρέμειναν ἀκλόνητοι ὑπὸ τὴν πνευματικὴ ἢ κοσμικὴ δικαιοδοσία τῆς ἐκκλησίας τους, σὲ ὁποιοδήποτε μέρος τῆς τουρκοκρατούμενης πατρίδας τους καὶ ἂν εὑρίσκονταν.»

Καποδίστριας:  Μὲ ρωτᾶτε

Α’: Ποιὰ θὰ ἔπρεπε νὰ εἶναι τὰ γεωγραφικὰ σύνορα τῆς Ἑλλάδος;

Καποδίστριας: Σᾶς ἀπαντῶ. «Τὰ σύνορά της Ἑλλάδος, ἐδῶ καὶ τέσσερις αἰῶνες, ἀπὸ τὴν πτώση τῆς βυζαντινῆς αὐτοκρατορίας, ἔχουν ὁροθετηθεῖ ἀπὸ ἀκλόνητα δικαιώματα, τὰ οποία οὔτε ο χρόνος, οὔτε οἱ ἀνυπολόγιστες συμφορὲς ἀπὸ τοὺς Τούρκους, οὔτε ἡ πολεμικὴ κατάκτηση κατόρθωσαν ποτὲ νὰ παραγράψουν. Χαράχθηκαν δὲ αὐτὰ τὰ σύνορα ἀπὸ τὸ 1821 ἀπὸ τὸ αἷμα τὸ ἑλληνικό, ποὺ χύθηκε στὶς σφαγὲς τῶν Κυδωνιῶν, τῆς Κύπρου, τῆς Χίου, τῆς Κρήτης, τῶν Ψαρῶν, τοῦ Μεσολογγίου καὶ στὶς πολυάριθμες ναυμαχίες καὶ πεζομαχίες, στὶς ὁποῖες δοξάσθηκε τοῦτο τὸ Ἔθνος..... Τὰ πραγματικὰ σύνορά της Ἑλλάδος ἦταν ἐκεῖνα ποὺ περιέγραψε ὁ Ἕλληνας γεωγράφος Στράβων: Ἀπὸ τὴν Πελοπόννησο ὡς τὴ Μακεδονία καὶ τὴν Ἤπειρο, ὡς τοὺς Ἁγίους Σαράντα, ἀπὸ τὰ νησιὰ τοῦ Ἰονίου καὶ τοῦ Αἰγαίου πελάγους ὡς καὶ τὴ Μικρὰ Ἀσία. Αὐτὰ ἦταν τὰ ἱστορικὰ καὶ φυσικὰ σύνορά της Ἑλλάδος, τὰ ὅποια οἱ Ἕλληνες εἶχαν ἱερὸ χρέος νὰ διεκδικήσουν. Αὐτὸ τὸ χρέος τὸ ἱερὸ καὶ ἀπαραβίαστο δὲν ἐπέτρεπε στὴν Ἑλλάδα νὰ περιορίσει ἢ νὰ σμικρύνει καὶ στὸ ἐλάχιστο τὰ ὅρια τῆς χώρας της. Ἂν τὰ ὠμὰ συμφέροντα τῶν ἰσχυρότερων χωρῶν τὴν ἀναγκάσουν νὰ σιγήσει αὐτὸ τὸ χρέος, τότε οἱ Ἕλληνες θὰ ἔχουν δικαίωμα νὰ ἀναρωτηθοῦν: Ἄραγε οἱ μεσίτριες Δυνάμεις φθάνουν στὸ σημεῖο νὰ ἀναγκάσουν τοὺς Ἕλληνες νὰ ἐγκαταλείψουν τοὺς ὁμογενεῖς
ἀδελφούς τους στὸν βάρβαρο ὀθωμανικὸ ζυγό;..... Οἱ προστάτριες Δυνάμεις, ὅσο καὶ ἂν θέλουν νὰ σταματήσουν τὸν πόλεμο, σύντομα θὰκαταλάβουν ὅτι ἡ εἰρήνευση τῆς Ἀνατολῆς δὲν θὰ μπορέσει ποτὲ νὰ γίνει στερεὰ καὶ διαρκῆς, ἂν δὲν στηρίζεται στὴ βάση τῆς γεωγραφικῆς δικαιοσύνης, καὶ ἂς μὴ νομίζουν ὅτι εἶναι δυνατὸν νὰ πραγματοποιηθεῖ μονάχα μὲ τὴ δύναμη τῶν διαπραγματεύσεων!..... Ἡ Τουρκία δὲν γνώριζε καὶ δὲν θὰ γνωρίσει ποτὲ τὴ γλώσσα τῶν διαπραγματεύσεων. Μονάχα μὲ τὴ δύναμη τῶν ὅπλων θὰ μποροῦσε νὰ πεισθεῖ...»

Α΄ : Ἀπρίλιος 1827: Ἡ Ἐθνοσυνέλευση τῆς Τροιζήνας ἀναγκάζεται ὑπὸ τὴν πίεση τῆς κατάστασης νὰ συμφωνήσει. Ἀναθέτει τὴ διακυβέρνηση τῆς Ἑλλάδος στὸν Καποδίστρια.

Β΄ : Ἰούλιος 1827: Ἐνῶ ἡ κατάσταση στὴν Πελοπόννησο εἶναι δραματική,  οἱ Ἄγγλοι ἔχοντας ἄθελά τους παρασύρει τοὺς Γάλλους καὶ τοὺς Ρώσους γέρνουν τὴν πλάστιγγα ὑπὲρ τῶν Ἑλλήνων. Ὑπογράφεται τὸ Πρωτόκολο τοῦ Λονδίνου ἀπὸ τοὺς 3 ποὺ συμφωνοῦν νὰ ἐπιβάλλουν ἀνακωχὴ στὴν Τουρκία χωρὶς κήρυξη πολέμου. Στόχος τους ἡ δημιουργία ἐξαρτημένου ἑλληνικοῦ κράτους.

Α΄ : Ὀκτώβριος 1827: Ὁ τουρκοαιγυπτιακὸς στόλος καταστρέφεται στὸ Ναβαρίνο ἀπὸ τὸ στόλο τῶν 3 ἐγγυήτριων δυνάμεων τῆς ἑλληνικῆς
ἀνεξαρτησίας: Ἄγγλων, Γάλλων καὶ Ρώσων.

Β΄ : ΓΡΑΜΜΑ ΤΗΣ ΡΩΞΑΝΔΡΑΣ ΣΤΟΥΡΤΖΑ ΣΤΟΝ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ, Παραλαβή: Ἀνκώνα, Δεκέμβριος 1827  

Ἡ Ρωξάνδρα βάζει στὸ κασετόφωνο τὴ σονάτα τοῦ ἀποχαιρετισμοῦ [Beethoven - L'Absence (Piano Sonata 'Les Adieux') ]. Ἀκούει γιὰ λίγο περιμένοντας τὴν ἀπόλυτη ἡσυχία, χαμηλώνει λίγο τὴν ἔνταση καὶ διαβάζει

 Ὅλα τὰ τελευταῖα γράμματά σας, ἀγαπητέ μου, ἔχουν πλημμυρίσει καὶ τὴν δική μου καρδιὰ ἀπὸ τὰ τόσα ἀντίθετα συναισθήματα ποὺ πλημμυρίζουν καὶ τὴν δική σας: Τὸ συναίσθημα τῆς χαρᾶς καὶ τῆς ἱκανοποιήσεως γιὰ τὴν τιμητικὴ γιὰ τὴν Πατρίδα μας πρόσκλησή της νὰ γίνετε ὁ ἀρχηγός της καὶ ὁ σωτήρας της. Τὸ ξαναγράφω: Ἡ πρόσκληση πού σας ἔγινε τιμᾶ τὴν Ἑλλάδα, γιατί ἀνεγνώρισε τὴν σπάνια ἀξία σας, τὴ μοναδικὴ στὸν κόσμο, τὴν μυθικὴ προσωπικότητά σας, τὸν ἀκέραιο χαρακτήρα σας, τὶς ἀσύγκριτες ἱκανότητές σας… Τὰ συναισθήματα τῆς δικαιολογημένης πικρίας καὶ ἀγανακτήσεώς σας γιὰ τὴ στάση τῶν Ἄγγλων - καὶ γιατί ὄχι καὶ τῶν Γάλλων πολιτικῶν - τὰ συμμερίζομαι καὶ ἐγώ. Ἀγαπητέ μου, πότε θὰ πεισθεῖτε ὅτι εἶσθε μία σπάνια περίπτωση Ἀνθρώπου καὶ Διπλωμάτη καὶ Πολιτικοῦ, ποὺ ὅλοι οἱ ἄλλοι ὠχριοῦν μπροστά σας καὶ τρέμουν, ἐπειδὴ γνωρίζουν πόσον ἱκανὸς εἶσθε νὰ μεγαλώσετε τὴν Πατρίδα μας καὶ νὰ τὴν κάνετε ἕνα ἐντελῶς ἐλεύθερο καὶ ἀνεξάρτητο κράτος; Ὅτι ἔχετε ὅλη τὴ δύναμη καὶ τὴ θέληση νὰ ἀποδεσμεύσετε τὴν Ἑλλάδα καὶ νὰ τὴν ἀπαλλάξετε ἀπὸ τὸν νέο κίνδυνο ποῦ τὴν ἀπειλεῖ; Τὴν δική τους «προστασία»; Μὲ αὐτὲς τὶς πραγματικότητες, πῶς θὰ ἦταν δυνατὸν νὰ σᾶς ἀγαποῦν; Πῶς θὰ ἦταν δυνατὸν νὰ μή σας μισοῦν; Καὶ πὼς θὰ ἦταν δυνατὸν νὰ μὴ μισοῦν καὶ τὴν Ἑλλάδα μας, τὴν Πατρίδα μας; Τὸ ἀντίθετο θὰ μὲ ξάφνιαζε….Τὸ τρίτο ὅμως συναίσθημα εἶναι ἐκεῖνο ποὺ ἔχει ξεχειλίσει τὴν καρδιά μου ἀπὸ πόνο, ἀπὸ ἀγωνία, ἀπὸ φόβο, ἀπὸ ἀπελπισία, ποὺ ὑγραίνουν διαρκῶς τὰ μάτια μου, ποὺ τὰ σκοτεινιάζουν. Γιατί τόσα κακὰ προαισθήματα γιὰ τὰ ὅσα σας περιμένουν; Γιατί μου γράφετε γιὰ τὸν Γολγοθὰ ποῦ πρέπει μονάχος νὰ ἀνεβεῖτε, χωρὶς κανένα συμπαραστάτη; Γιατί μου γράφετε γιὰ ἕνα σταυρὸ μαρτυρίου, ποῦ μονάχος σας πρέπει νὰ σηκώσετε; Γιατί μου γράφετε ὅτι εἶσθε ἀποφασισμένος νὰ σηκώσετε καὶ τὸν σταυρὸ τοῦ μαρτυρίου σας καὶ τὴ μοναχικὴ πορεία πρὸς τὸν λόφο τοῦ Γολγοθὰ νὰ τὴν ἀνεβεῖτε καὶ αὐτὴν μονάχος σας;...Ὄχι, Θεέ μου! Δὲν θὰ τὸ ἀνθέξω αὐτό. Γονατίζω συχνὰ μπροστὰ στὴν ὄμορφη καὶ ἀνεκτίμητη εἰκόνα τῆς Παναγίας, πού μου χαρίσατε γιὰ νὰ μὲ φυλάει, γιὰ νὰ μὲ προστατεύει. Καὶ τὴν παρακαλῶ, μὲ θρῆνο καρδιᾶς καὶ ψυχῆς, νὰ εἶναι Ἐκείνη πάντοτε κοντά σας στὴν μοναχικὴ πορεία σας. Νὰ σᾶς προστατεύει ἀπὸ ὅλους τους κινδύνους καὶ τὶς περιπέτειες, ποὺ ξεύρω ὅτι θὰ ἀντιμετωπίζετε καθημερινά. Τὴν παρακαλῶ νὰ σᾶς ὁπλίζει μὲ δύναμη. Πιὸ μεγάλη ἀπὸ αὐτὴν πού σας ἔχει προικίσει ὁ Θεός….Ἔπειτα πηγαίνω καὶ κάθομαι, ὅπως σας ἔγραψα καὶ ἄλλοτε, μπροστὰ στὴν τόσο ἐκφραστικὴ προσωπογραφία σας, πού μας χαρίσατε. Κρίμα ποὺ δὲν μπορεῖτε νὰ ἀκούσετε ὅσα σας λέω, ὅσα συζητῶ μαζί σας... Λοιπόν, δὲν θὰ εἶσθε ποτὲ μονάχος σας ὅπου καὶ ἂν χρειασθεῖ νὰ πᾶτε, ὅπου καὶ ἄν σας καλέσει τὸ πρὸς τὴν Πατρίδα μας ὑπέρτατον Χρέος, ὅπως μου γράφετε. Θὰ εἶμαι μὲ τὴν καρδιὰ καὶ τὴν ψυχὴ πάντοτε κοντά σας. Θεέ μου, γιατί νὰ μὴν εἶμαι καὶ ἀληθινὰ κοντά σας; Γιατί, Θεέ μου;»Θὰ εἶμαι κοντά σας ὅταν θὰ διασχίζετε τὰ ἐρείπια τῆς Πατρίδας μας.Ὅταν θὰ ἀκοῦτε τὶς παρακλήσεις τοῦ δυστυχισμένου ἑλληνικοῦ λαοῦ. Ὅταν θὰ δακρύζετε ἀκούγοντας τὸ κλάμα τῶν πεινασμένων παιδιῶν. Ὅταν θὰ ἀντιμετωπίζετε τὶς τεράστιες δυσκολίες ἀπὸ τοὺς κοτζαμπάσηδες καὶ τοὺς καραβοκυραίους. Ὅταν θὰ δίνετε μάχες μὲ τὶς ἀντιδράσεις τοῦ Ἄγγλου καὶ τοῦ Γάλλου πρέσβη. Ὄχι τοῦ Ρώσου. Ὅταν θὰ σᾶς κυκλώνουν ἀπειλητικὰ τὰ μύρια προβλήματα, ἀπὸ τὰ ὅποια θὰ εἶναι γεμάτες ὅλες οἱ ὧρες τῆς ἡμέρας καὶ τῆς νύχτας τῆς ζωῆς σας. Θὰ εἶμαι πάντα κοντά σας. »Ἐκεῖ ὅμως ποὺ δὲν θὰ εἶμαι κοντά σας, ποὺ δὲν θὰ σᾶς ἀκολουθήσω, εἶναι στὴν μαρτυρικὴ πορεία σας πρὸς τὸν Γολγοθά. Δὲν θὰ εἶμαι κοντά σας, ὅταν μονάχος σας θὰ σηκώνετε τὸν σταυρὸ τοῦ δικοῦ σας μαρτυρίου, ὅπως μου γράφετε. Δὲν θὰ εἶμαι κοντά σας, ἁπλούστατα, γιατί δὲν θὰ σᾶς ἀφήσω νὰ βαδίσετε ποτὲ αὐτὸν τὸν δρόμο πρὸς τὸν Γολγοθά... Καὶ δὲν θὰ σηκώσετε ποτέ, μὰ ποτέ, Θεέ μου, ἕναν σταυρό.

ἀνεβαίνει σιγὰ - σιγὰ ἡ ἔνταση τῆς μουσικῆς

.....Θυμᾶμαι τὴ συνάντησή μας 13 χρόνια πρίν, στὴ Βιέννη, ὅταν ὡς πρώτη κυρία τῶν Τιμῶν, συνόδευα τὴν αὐτοκράτειρα, σύζυγο τοῦ Τσάρου. Θυμᾶμαι τὴν ἡμέρα πού μου δώσατε τὸ δαχτυλίδι, σύμβολο ψυχῆς καὶ βασάνου. Μοῦ εἴχατε ζητήσει νὰ τὸ φορῶ πάντα, πράγμα ποὺ φυσικὰ ἔκανα. Ἦταν τότε ποὺ ὁ Τσάρος σας προήγαγε σὲ ὑπουργό του. Ἦταν τότε πού μου εἴπατε ὅτι τὸν δρόμο τῆς προσφορᾶς καὶ τῆς θυσίας πρὸς τὴν Πατρίδα ἔπρεπε νὰ τὸν βαδίσετε μόνος. Γνωρίζω ὅτι δὲν θέλατε νὰ δημιουργήσετε τὸ παραμικρὸ ἐμπόδιο στὸν ἀγώνα φέρνοντας σὲ δύσκολη θέση τὸν Αὐτοκράτορα μὲ τὴ σύζυγό του. Ἰωάννη, δὲν ξέχασα ποτέ, τὸν ὅρκο ποὺ κάναμε μαζὶ ἐκείνη τὴν ὀδυνηρὴ μέρα τῆς ζωῆς μας: ὅτι θὰ ἀφιερώσουμε τὴ ζωή μας στὴ μόρφωση τῶν Ἑλληνοπαίδων καὶ στὴν ἀπελευθέρωση τῆς Πατρίδας μας, τῆς Ἑλλάδος… Τήρησα τὴν οὐσία του. Ἡ ἀθέτησή μου ἦταν ἀναγκαστική. Τὸ γνωρίζετε. Ἦταν ἀκόμα μιὰ θυσία γιὰ σᾶς. Ἂν δὲν δεχόμουν νὰ παντρευτῶ τὸν ἐξάδελφο τῆς αὐτοκράτειρας, τὸν Αὐστριακὸ κόμη Edling, θὰ σᾶς προκαλοῦσα προβλήματα στὸ ὕψιστο καὶ ὑπεύθυνο ἀξίωμα πού σας πρόσφερε ὁ Τσάρος. Θυμᾶμαι ἀκόμα πὼς ξεπεράσατε δυσκολίες ἀνυπέρβλητες στὸ Λάιμπαχ τὸ 1821 μέσα στὸ ἀπόλυτα ἐχθρικὸ περιβάλλον καὶ τὴν ἀρνητικὴ συγκυρία γιὰ τὴν Πατρίδα μας….Θὰ πηγαίνω κάθε ἡμέρα στὸν μικρὸ ναό, ποὺ ἔχω ἀνεγείρει στὴν ἀπέραντη ἔκταση ποὺ μὲ συντροφεύει καὶ στὴ δική μου μοναξιά, καὶ τὸν ἔχω ἀφιερώσει συμβολικὰ στὴν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ. Θὰ κλείνω τὶς πόρτες καὶ ἐντελῶς μονάχη μου θὰ φωνάζω μὲ ὅλη τὴ δύναμη τῆς ψυχῆς μου, στὸν ἀναστημένο Χριστό μας, νὰ μὴν ἀφήσει τοὺς δαίμονες τοῦ μίσους καὶ τῆς κακίας νὰ σᾶς χαράξουν δρόμους ποὺ ὁδηγοῦν σὲ κάποιον Γολγοθά. Νὰ μὴν χρειαστεῖ ποτὲ νὰ σηκώσετε ἕναν σταυρό... Θὰ μὲ ἀκούσει. Τὸ πιστεύω. Οἱ κραυγές μου θὰ τὸν συγκλονίσουν... Χαίρετε, ἀγαπητέ μου, Πρόεδρε τῆς Πατρίδας μας. Καλό σας ταξίδι. Καὶ μὴν ξεχνᾶτε ὅτι θὰ εἶμαι γιὰ πάντα κοντά σας. Θὰ χτίσουμε μαζὶ κάποια ἡμέρα ἕνα ὡραῖο σπίτι γιὰ τὶς Ἑλληνοποῦλες ποὺ ἔχασαν τοὺςγονεῖς τους. Καὶ τότε θὰ εἶμαι ὄχι μονάχα μὲ τὴν καρδιὰ καὶ τὴ σκέψη κοντά σας, ἀλλὰ καὶ στὴν πραγματικότητα... Μὴ μὲ ξεχάσετε ποτέ. Ἐγὼ δὲν σᾶς ξεχνῶ οὔτε στιγμή... Καλό σας ταξίδι στὴν Πατρίδα μας. Στὴν Ἑλλάδα μας...» 

  Παιζει γιὰ λίγο ἡ μουσικὴ σὲ κρεσέντο.

Οἱ διαγγελεῖς διακόπτουν τὴν μουσικὴ μὲ δυνατὰ χτυπήματα

 Α΄ : Ἰανουάριος 1828: Ἄφιξη τοῦ Καποδίστρια στὴν Ἑλλάδα.Ἡ Ἀγγλία ποὺ πρόθυμα ἔδωσε δάνειο στὸν Κουντουριώτη καὶ τὸν Μαυροκορδάτο, ἀρνήθηκε ἀπὸ τὸ 1827 ὡς τὸ τέλος νὰ δώσει δάνειο στὸν Καποδίστρια.

Β΄ : Μετὰ τὴ συνθήκη τῆς Ἀδριανούπολης (1830) καὶ τὴ διάσκεψη τοῦ Λονδίνου (1831) ποὺ ὅριζαν τὰ σύνορα τοῦ Ἑλληνικοῦ κράτους οἱ
ἀντικαποδιστριακοὶ ἐμποδίζουν τοὺς Τούρκους νὰ φύγουν ἀπὸ τὴν Ἔυβοια, γιὰ νὰ ἀποδώσουν ἀνικανότητα στὴ κυβέρνηση. Οἱ πλούσιοι Ἕλληνες ἀπαιτοῦν τὴ διατήρηση τοῦ παλιοῦ καθεστῶτος. Εἰσπράττουν φόρους ἀπὸ τὶς περιοχὲς τοὺς οἰκεία βουλήση καὶ δὲν ἀποδίδουν εἰσφορὲς πρὸς τὸ κρατικὸ ταμεῖο.

Α΄ : Παρὰ τὴν οἰκονομικὴ βοήθεια ποὺ συγκέντρωσε καὶ ἔφερε μαζί του ὁ Καποδίστριας, γυρίζοντας καὶ κινητοποιώντας ἕλληνες καὶ φιλέλληνες τῆς Εὐρώπης, τὰ χρήματα δὲν φτάνουν. Ὑποθηκεύει ὅλη τὴν ἀκίνητη περιουσία τοῦ (τῆς Κέρκυρας) στὸν Λάζαρο Κουντουριώτη
ἀντὶ 10.000 ταλήρων. Παρακινεῖ τοὺς Ἕλληνες νὰ τοποθετήσουν χρήματα στὴν Ἐθνικὴ Τράπεζα ποὺ ἱδρύει, ὅμως κοτζαμπάσηδες καὶ καραβοκύρηδες δὲν ἀνταποκρίνονται.

Β΄ : Φεβρουάριος 1831: ἡ Μάνη τῶν Μαυρομιχαλαίων κηρύσσει τὴν ἐπανάσταση στὸν Καποδίστρια.

Α΄ : Μάιος 1831: ἡ Ὕδρα τῶν καραβοκύρηδων ἐπαναστατεῖ, χρησιμοποιώντας ὡς πρόφαση τὴν ἀπαίτηση συντάγματος. Πλοῖα ὑδραίικα, σπετσιώτικα, συριανὰ ὑψώνουν καὶ πάλι ἀγγλικὲς καὶ γαλλικὲς σημαῖες.

Β΄ : Ἰούλιος 1831: Μετὰ ἀπὸ ἑλληνοελληνικὴ ναυμαχία στὸν Πόρο, ὁ Μιαούλης ὑποστηρίζοντας τὰ οἰκονομικᾶ συμφέροντα τῶν Κουντουριώτηδων, τὶς πολιτικὲς φιλοδοξίες τοῦ Κωλέττη καὶ τοῦ Μαυροκορδάτου συλλαμβάνει αἰχμάλωτο τὸν ἀρχηγὸ τοῦ κυβερνητικοῦ στόλου, Κανάρη.

Α΄ : 1η Αὐγούστου 1831: τὸ καλύτερο πολεμικὸ πλοῖο ἡ φρεγάτα ἡ ΕΛΛΑΣ ἀνατινάσσεται ἀπὸ χέρια ἑλληνικά. Η «ΕΛΛΑΣ» φλέγεται χάριν συμφερόντων… ἑλληνικῶν!

Β΄ : (δυνατά) 27 Σεπτεμβρίου 1831: (σιγά) Δολοφονία τοῦ Καποδίστρια στὸ Ναύπλιο.   

Α΄ : Ὁ φάκελος τῆς δολοφονίας ἀκόμα παραμένει κλειστός,
(φέρνει τὸ χέρι τοῦ στὸ στόμα σὰν νὰ θέλει νὰ πεῖ μυστικὸ καὶ χαμηλώνει τὴν ἔνταση τῆς φωνῆς)
«ἄκρως ἀπόρρητος» στὰ ἀρχεῖα τοῦ Ἀγγλικοῦ Ὑπουργείου ἐξωτερικῶν.

 Στο κασετόφωνο ἀτάκα:.Marin Marais - Tombeau pour Monsieur de Sainte-Colombe

 Μ.Τ:  Οἱ Ἕλληνες προτίμησαν τὸν Τσόρτς ἀπὸ τὸν Κολοκοτρώνη, τὸν Κόχραν ἀπὸ τὸν Κανάρη, τὸν Ὄθωνα ἀπὸ τὸν Καποδίστρια. Ὁ Αὐστριακὸς Ὑπουργὸς Ἐξωτερικῶν Μέττερνιχ, φανατικὸς ὑποστηρικτὴς τῆς ἀπολυταρχίας, ὁρκισμένος ἐχθρός του Καποδίστρια, φοβόταν τὶς φιλελεύθερες, δημοκρατικές του ἀπόψεις καὶ τὴ διπλωματικὴ δεινότητά του νὰ τὶς ἐπιτυγχάνει. Οἱ Ἄγγλοι πολιτικοί, τὸ ἴδιο. Οἱ Ἕλληνες κατηγόρησαν τὸν Καποδίστρια γιὰ τυραννία, ἀναποτελσματικότητα, μεροληψία καὶ τελικά, τυφλωμένοι ἀπὸ τὰ μίση, τὸν σκότωσαν. Σκότωσαν αὐτὸν ποὺ πάλεψε ὅσο κανεὶς γιὰ παιδεία ἑλληνική, ἀνεξάρτητο κράτος, κράτος δικαίου. Ἦταν μισέλληνες οἱ Ἕλληνες; Σίγουρα ἦταν ἀρχομανεῖς, δὲν διέθεταν ἐμπειρία κρατικῆς ὀργάνωσης καὶ βρίσκονταν τότε στὰ πρῶτα στάδια ταξικῶν συγκρούσεων. Γιὰ πιὸ λόγο ὅμως ἀνέχονταν ξένους ἐκεῖ ποῦ δὲν ἀνέχονταν Ἕλληνες; Πόσα χρόνια Βαυαροκρατία, Ἀγγλοκρατία, Γαλλοτραφὴ παιδεία ἔπρεπε ν’ ἀντέξει ἡ Ἑλλάδα γιὰ νὰ μπορέσει μὲ θάρρος νὰ δεῖ τὶς ρίζες της; Γιὰ πόσα χρόνια θὰ ἀντικαθιστοῦσε ὅ,τι ἑλληνικὸ μὲ τὸ ἀντίστοιχο εὐρωπαϊκόν; Πόσα χρόνια ἔμελλε νὰ ψάχνει τὴ γλώσσα της; Πόσα χρόνια θὰ περνοῦσαν γιὰ ν' ἀποκαταστήσει τὴ μουσική της καὶ τὸ μπουζούκι; 

Κολοκοτρώνης: Ἡ ἀρχηγία ἐνὸς στρατεύματος ἑλληνικοῦ ἦτον μιὰ τυραννία, διατὶ ἔκαμνε καὶ τὸν ἀρχηγό, καὶ τὸν κριτή, καὶ τὸν φροντιστή, καὶ νὰ τοῦ φεύγουν κάθε ἡμέρα καὶ πάλιν νὰ ἔρχωνται, νὰ βαστάει ἕνα στρατόπεδον μὲ ψέματα, μὲ κολακεῖες, μὲ παραμύθια, νὰ τοῦ λείπουν ζωοτροφίαις καὶ πολεμοφόδια, καὶ νὰ μὴν ἀκοῦν καὶ νὰ φωνάζει ὁ ἀρχηγός. Ἐνῶ εἰς τὴν Εὐρώπην ὁ ἀρχιστράτηγος διατάττει τοὺς στρατηγούς, ὁ στρατηγοὶ τοὺς συνταγματάρχαις, καὶ οὕτω καθεξῆς. Ἔκανε τὸ σχέδιό του καὶ ξεμπέρδευε. Νὰ μοῦ δώσει ὁ Οὐέλλιγκτων 40.000 στράτευμα τὸ ἐδιοικοῦσα, ἀλλ' αὐτουνοῦ νὰ τοῦ δώσουν 500 Ἕλληνας δὲν ἠμποροῦσε οὔτε μία ὥρα νὰ τοὺς διοικήση. Κάθε Ἕλληνας εἶχε τὰ καπρίτσια του, τὸ θεό του, καὶ ἔπρεπε νὰ κάμη κανεὶς δουλειὰ μὲ αὐτοῦ, ἄλλον νὰ φοβερίζη, ἄλλον νὰ κολακεύη, κατὰ τοὺς
ἀνθρώπους.